Rangorde en dominantie bij honden
Niet uit op domineren
In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht is een hond niet uit op het domineren van eigenaar en gezin. Toch zijn er nog veel opvoedingsmethoden die er vanuit gaan dat het gezin de roedel van de hond is, en de hond onder de roedel moet staan. De hond zou als laatste moeten eten, niet als eerste door de deur mogen en al zeker niet op de bank of in bed mogen slapen. In deze opvoedingsmethode wordt er vanuit gegaan dat de eigenaar zijn superioriteit moet bewijzen om de hond te laten gehoorzamen.
Resultaten uit nieuw onderzoek bewijst dat deze manier van opvoeding juist angst en agressie oproept.
Hoe zit het dan met 'dominantie' en 'rangorde'?
De structuur van de wolvenroedel wordt graag als voorbeeld gebruikt voor het gedrag van onze honden - vooral wanneer het om 'rangorde' en om 'dominantie' gaat.
Het beeld dat we kennen van de wolvenroedel is als volgt: Een alfateef en alfareu leiden samen de roedel. De andere wolven proberen deze leidersplaats over te nemen en steeds hogerop in de roedel te komen. Het leven binnen de roedel is hard en iedere wolf moet zijn eigen plaats in de groep verdedigen.
Vreedzaam
Dit laatste mogen wij gerust vergeten. Gebleken is dat het onderzoek waarop dit gebaseerd is, werd verricht bij wolven in gevangenschap. Groepen wolven die door mensen bij elkaar waren gezet en zeer beperkte levensruimte hadden. Ze hadden vaak weinig eten dat ze met elkaar moesten delen. Dit zijn geen goede voorwaarden voor een vreedzame samenleving. Dat daarbij veel stress en agressie te zien was, is dan ook niet zo vreemd. Bij roedels levend in het wild is iets heel anders te zien.
De Amerikaan David Mech heeft aangetoond dat wolven en honden in het wild vreedzaam samenleven. De wolf en wolvin die de leiding hebben, zijn helemaal geen strenge leiders. Ze hoeven hun rang niet te verdedigen tegen over alle andere wolven. Zij zijn juist rustig, kalm en vriendelijk. Geen enkele wolvenleider kan zijn roedelgenoot ergens toe dwingen. Samenwerking gebeurt vrijwillig en "gehoorzaamheid" speelt geen rol.
Wat is een dominante hond?
Dominant gedrag wordt vaak bestempeld als gedrag waarbij de hond altijd probeert om de leiding (over) te nemen.
Wanneer we van de nieuwe inzichten uitgaan, weten we dat gedrag dat wij als dominerend zagen niet als doel heeft de baas te worden. Vaak ontstaat dit probleemgedrag juist uit onzekerheid of een gevoel van onmacht.
Soms heeft de hond gewoonweg niet geleerd hoe hij zichzelf moet gedragen en beheersen in het bijzijn van mensen. Of weet hij niet hoe hij met de situatie om moet gaan en heeft het gevoel dat hij zich moet verdedigen. Agressie en ongehoorzaam gedrag is dus geen dominantie.
Wanneer een hond zeer zelfverzekerd is tegenover andere honden, zoals er ook dominante mensen zijn, spreken we van een dominante hond. Een dominante hond is over het algemeen niet agressief en vecht niet. Dit heeft hij niet nodig, door zijn lichaamstaal kan hij een andere hond precies duidelijk maken wat hij vindt.
Wat betekent dit voor de omgang met onze honden?
In de roedel bestaat een familiestructuur, waarbij geen heftige gevechten voorkomen om hogerop in de roedel te raken.
De roedelleiders (de alfareu en alfateef) zijn de ouders en zij zijn zeer tolerant, vriendelijkheid en zorgzaam voor hun familie.
Hun belangrijkste taak is hun roedel veiligheid te bieden en ervoor te zorgen dat het de leden goed gaat.
"Gehoorzaamheid" speelt binnen wolvenroedels geen enkele rol.
De alfareu en teef zijn waardige en eerlijke leiders. Nooit zullen zij op een onberekenbare manier dreiging of geweld gebruiken. Alleen bij hoge uitzondering komt het tot lijfelijke conflicten. Als een wolf een ander aanvalt, gaat het meestal om leven en dood.
Voor onze eigen huishond is het fijn om deze ‘eerlijke leider’ als menselijke baas te hebben.
Vriendschap
Het is belangrijk een goede band op te bouwen met uw hond. Onderneem iets met hem! Spelen en samen aan het werk zijn versterkt uw relatie. De hond zal u beter begrijpen en gehoorzamen. Het verschilt per hond welke activiteit passend is. Apporteren, agility, canicross of lekker zwemmen. Er zijn vele mogelijkheden voor een leuke tijd met uw hond. Positief gedrag belonen is de beste leermethode!
Acties zoals het de zogenaamde 'alfaworp' waarbij de hond op de rug gelegd wordt of het 'nekschudden', waarbij de hond wordt geschud aan een huidplooi in de nek, wordt door een hond als een aanval op leven en dood gezien. In het wild wordt alleen door een hond geschud met een prooi die hij wil doden. Het op de rug liggen is voor de hond een houding waarin hij volledig weerloos is. Hij zal deze alleen tonen wanneer hij zich overgeeft aan de tegenpartij of wanneer hij het volle vertrouwen in de ander heeft. Dit wordt nooit afgedwongen. Het is niet raar dat wanneer wij onze hond onder dwang op de rug leggen of heen en weer schudden, het dier geen soms geen andere mogelijkheid ziet dan agressie uit noodweer. Dan hebben we het nog niet eens over het vertrouwen, dat de hond verliest in deze blijkbaar onberekenbare mens.
Vraag de hulp van een gedragsdeskundige
Als u problemen ervaart met uw hond in de vorm van agressie of ander ongewenst gedrag roept u het beste hulp in van een gediplomeerde hondengedragstherapeut. Deze kan u helpen om op een passende, respectvolle manier goed met uw hond om te gaan.